Về nhà em Ngọt tụi mình đi xuyên qua con đường quanh co xanh mướt này. Nhà Ngọt ngay dưới chân núi đá phía trước rừng Cọ và rừng Măng Mai. Rất gần, đoạn đường như lụa này lại dẫn về nơi có ngôi nhà cũ ghé lại đầy hoài niệm.

Để đến được đoạn ngõ nhỏ, em Linh đi qua nơi cổng làng của người bản địa, gặp từng nhà sàn lợp Cọ nhỏ tách biệt trong khu dân cư lâu lâu lại điểm một nét giữa thung lũng rộng này, có nghe mùi của khói ngút lên, thấy tiếng chim ríu rít, thấy những thảm Dương Xỉ xanh mướt và mát rợp bóng tre. Quay qua nói với anh bạn chạy xe, ở đây trong lành và nguyên sơ thật ấy nhỉ.

Ngọt - em ấy đẹp. Thua em Linh chỉ hai tuổi, mến em ngay lần gặp đầu tiên bởi sự tươi trẻ và “nông thôn” toát ra ở cô gái. Đôi mắt em long lanh đầy khao khát. Trước khi đến, có search qua một bài báo viết về em, về niềm đam mê của em với Yên Bái quê em. Gặp mặt, một sự kết nối vô hình cho mình nhìn được ngọn lửa đó vẫn đang chờ để bùng cháy❤️ Càng nói chuyện, về tận nhà, về qua từng nhà nhỏ, trên con đường bộ dẫn ra hồ nước đá, qua cánh đồng đang cày dở dang, em cứ nói, cứ kể, rồi cứ líu lo nhẹ nhàng về cuộc sống ở đây. Có lúc đôi mắt em chùng xuống, lúc lại tròn xoe háo hức, em bảo mình “- em chỉ thích làm bạn với đám trẻ con và các cụ già, trưa nào tụi nó cũng hét rủ em đi tắm suối, còn các cụ thì qua cho em đủ thứ và giúp em nhiều, ngày nào em cũng có một chuyện mới từ những điều cũ ơi là cũ của mấy bà, bà bảo, bà chỉ mày, mày giữ để mày chỉ con cháu bà với nghe”. ❤️

Ngôi nhà em đang ở cùng chồng và bố mẹ chồng, là ngôi nhà cũ nhất bản Khéo còn giữ lại nguyên vẹn chưa qua tu sửa. Không dễ gì, phải thủ thỉ và năn nỉ miệt mài lắm, cả nhà em ấy mới đồng ý giữ lại, nếu không, họ cũng đã sơn lên lớp màu tươi mới khác rồi. Em hạnh phúc lắm đúng không Ngọt? Chị thấy thế, thực sự em đang rất hạnh phúc vì điều đó.

Cái bản Khéo này, bao nhiêu là con đường nhỏ uốn lượn, bao nhiêu vách ngõ lên rừng Măng là bấy nhiêu dấu chân em đã đi qua hết. Em giữa chừng của tuổi hai lăm, mấy năm nay em vẫn đi để kiếm tìm, nuôi và theo đuổi hoài bão riêng của em về bản. Em muốn giữ chúng nguyên sơ như thế, thanh bình và trong veo. Em muốn bà con mình, họ tự thấy hạnh phúc với những điều giản dị, đủ ăn đủ trồng, tự cung tự cấp bằng chính những vạt ruộng, con đồi bấy lâu nay họ có. Và, thực sự họ yêu lấy thành quả cùng công sức gìn giữ của mình❤️

Trong ngôi nhà em, em ấy vẫn đang tự học dệt vải bằng khung cửi, cô hàng xóm có tay nghề nhất bản vẫn đang dạy em. Em trồng Tỏi trăm năm giữ giống của riêng bản em có, em nấu cám nuôi đàn heo để có cái ăn, em cần mẫn với nương vườn rộng rãi. Không thấy em than, chỉ thấy em vui❤️

Câu chuyện dài thật dài với em, với những người bản xứ hồn hậu. Chuyện em nói về văn hoá của người Tày, một trăm phần trăm người dân đều là người Tày❤️ Cách họ ăn, ở, lễ, giáo, kiêng tụng và thủ tục vẫn giữ nguyên. Ai đến với em, đều mê say với những nét độc đáo riêng như vậy.

Đường về nhà Ngọt ngắn nhưng Linh có nhiều trải nghiệm thú vị. Gắng đi chậm, theo sau chân em, thật chậm để nhìn kỹ bóng thoăn thoắt nhỏ nhắn của em, để cảm nhận sâu sắc hơn về bản Khéo - niềm tự hào riêng với em và con người bản địa nơi đây❤️

Em tặng Linh một mảnh vải thổ cẩm quý, một cái bát và đĩa từ xưa, đào dưới đất lên còn lấm lem...

Rồi em hào sảng kể về cây TỎI GỤC ĐẦU...

Ngọt - ghi lại câu chuyện từ chuyến lên bản của người bạn.